asitop – Công cụ giám sát hiệu năng Apple Silicon trực tiếp trên Terminal

1. asitop là gì?

asitop là một công cụ dòng lệnh (command-line tool) được viết bằng Python, lấy cảm hứng từ nvtop trên hệ thống Linux.
Nó cho phép người dùng theo dõi hiệu năng phần cứng của máy Mac dùng chip Apple Silicon (M1, M2, M3...) một cách trực quan ngay trong Terminal.

asitop hoạt động dựa trên tiện ích tích hợp sẵn trong macOS là powermetrics, giúp truy cập vào nhiều bộ đếm hiệu năng phần cứng (hardware performance counters).
Công cụ này rất nhẹ, ảnh hưởng tối thiểu đến hiệu suất hệ thống, và yêu cầu quyền sudo để chạy (do powermetrics cần quyền root).

⚙️ Lưu ý: asitop chỉ hoạt động trên macOS Monterey trở lên và chỉ hỗ trợ máy Mac dùng chip Apple Silicon.

2. asitop hiển thị những thông tin gì?

asitop cung cấp một bảng điều khiển (dashboard) chi tiết gồm ba nhóm thông tin chính:

🔹 Hiệu năng phần cứng (Utilization)

• CPU: theo dõi riêng cho từng cụm nhân — E-cluster (nhân hiệu quả) và P-cluster (nhân hiệu năng cao).

• GPU: theo dõi mức độ sử dụng và tần số hoạt động.

• ANE (Apple Neural Engine): hiển thị mức tiêu thụ điện năng (thay cho % sử dụng).

🔹 Bộ nhớ (Memory)

• Dung lượng RAM và swap (dung lượng, sử dụng thực tế).

• (Apple đã loại bỏ thông tin băng thông bộ nhớ trong các phiên bản powermetrics mới).

🔹 Điện năng (Power)

• CPU Power, GPU Power (từ powermetrics).

• Biểu đồ thời gian thực hiển thị công suất tức thời, đỉnh và trung bình (peak & rolling average).

3. Cách cài đặt và sử dụng asitop

Python (thường do Homebrew quản lý) không cho cài gói hệ thống-wide bằng pip. Cách xử lý chuẩn là dùng pipx hoặc tạo virtualenv, rồi chạy asitop bằng đường dẫn đầy đủ khi cần sudo.

1. (Nếu chưa có Homebrew)

2. Cài Python & pipx:

3. Cài asitop bằng pipx:

4. Chạy asitop với sudo (powermetrics cần root). Vì sudo không thừa kế PATH user, gọi đường dẫn đầy đủ:

Tip: tạo alias để gõ ngắn gọn hơn:

⚙️ Tùy chọn nâng cao:

Các tham số tùy chỉnh:

• --interval: Khoảng thời gian lấy mẫu (giây)

• --color: Mã màu hiển thị (0–8)

• --avg: Khoảng thời gian tính trung bình (giây)

• -h: Hiển thị hướng dẫn sử dụng

4. Cách hoạt động của asitop

asitop kết hợp nhiều công cụ hệ thống để tổng hợp dữ liệu:

Một số giá trị như TDP, băng thông bộ nhớ, công suất tối đa ANE/Media Engine được ước lượng thủ công, do Apple không công bố chính thức.

5. Vì sao nên dùng asitop?

• 👀 Giám sát chi tiết CPU, GPU, ANE, RAM, năng lượng — tất cả trong một cửa sổ Terminal.

• ⚡ Cực nhẹ, không chiếm nhiều tài nguyên như các ứng dụng GUI.

• 🧩 Mã nguồn mở, dễ mở rộng hoặc tùy chỉnh.

• 🧑‍💻 Phù hợp cho lập trình viên, kỹ sư AI/ML, hoặc người dùng tò mò muốn hiểu rõ cách Apple Silicon hoạt động.

6. Cảnh báo & giới hạn

asitop là dự án cá nhân, được phát triển với tinh thần “vì tò mò là chính”.
Tác giả cũng đã lưu ý:

“I did this randomly, don’t blame me if it fried your new MacBook or something.”
(Tôi chỉ làm cho vui, nếu MacBook của bạn cháy thì đừng trách tôi 😅)

Do đó, hãy coi đây là công cụ hỗ trợ theo dõi và nghiên cứu, không phải phần mềm tối ưu hệ thống.

7. Kết luận

asitop là công cụ nhỏ gọn nhưng mạnh mẽ, giúp bạn hiểu sâu hơn về cách hoạt động của chip Apple Silicon, từ CPU, GPU đến Neural Engine.
Nếu bạn là người yêu thích Terminal và muốn giám sát máy Mac một cách trực quan, asitop là lựa chọn đáng thử.

Tóm tắt nhanh: